Yumurtalık kisti ameliyatları ve Yumurtalık Kapasitesi
Kız çocukları, bekar genç kızlar ve evli olup henüz doğum yapmamış kadınlarda yumurtalık kisti ameliyatları yumurtalığa ileride telafisi mümkün olmayan zararlar vererek kısırlığa neden olabilmektedir. Tüp bebek tedavisinde kadınlardan ortalama 8-12 kadar yumurta hedeflenmektedir. Hastaların yaşına ve yumurtalıklarının durumuna göre bu sayı değişebilmektedir. Olgun yumurta sayısı ne kadar çok olursa gelişen embriyo sayısı da o kadar çok olacak bunların içinden en iyilerini seçme şansımız artacak, böylece gebelik başarısı da artacaktır. Bu da hastanın yumurtalık kapasitesinin/havuzunun fazlalığına bağlıdır. Yumurtalığa yapılacak her gereksiz girişim bu kapasiteyi azaltarak bebek tedavisi sırasında hekimin dolayısıyla hastanın işini zorlaştıracak bazen imkansız hale getirecektir.
Ülkemizde eskiden kız çocukları veya genç kızlar aslında ameliyat gerektirmeyen basit yumurtalık kisti nedeniyle gereksiz yere ameliyat edilir sadece kisti almak yerine yumurtalıkları alınırdı. Bazen de apandisit diye ameliyat edilir bu sırada yumurtalığında da kist varmış diye yumurtalık alınır veya yumurtalığın yarısı alınırdı. Aslında bu kist denenler çoğu kez gerçek kist değil içinde yumurta olan follikül dediğimiz her kadında olması gereken ve her ay ortaya çıkıp sonra kaybolan yapılardır. Bu şekildeki ameliyatlar günümüzde azalarak devam etmektedir. Eski yıllarda tüp bebek tedavisi de olmadığından veya hastaların bu tedavilere ulaşması zor olduğundan bu şekilde olan hastalara az rastlanıyordu. Günümüzde tedavi olanakları arttığı için tüp bebek tedavisine daha çok hasta başvurmakta ve uygunsuz ameliyatlar nedeniyle yumurta bulunamayan hastalar da belli bir oran oluşturmaktadır.
Son yıllarda daha çok endometriozis hastalığına bağlı oluşan ve halk arasında çikolata kisti denen endometrioma kistleri için yapılan ameliyatlar yumurtalığa zarar verilmektedir. Belli bir büyüklüğe ulaşmamış, aslında ameliyat gerektirmeyen endometriomalara ameliyat yapılarak veya dermoid kist ameliyatı sırasında yada hiçbir zaman ameliyat gerektirmeyecek, 1-2 ay içinde kendiliğinden eriyip kaybolabilecek kistler ameliyat edilerek yumurtalığa zarar verilmekte böylece yumurtalıktaki yumurta deposui/havuzu azalmaktadır. Bu hastalar da günün birinde kendiliğinden çocuk sahibi olamayınca veya diğer tedavilerle gebelik olmayıp tüp bebek tedavisine geldiğinde veya eşlerinin durumundan dolayı tüp bebek tedavisine başvurduğunda az yumurta çıkmakta veya bazen hiç yumurta bulunamamaktadır.
Peki bu probleme karşı ne yapılabilir? Bunları nasıl azaltabilir? Öncelikle son yıllarda ortaya çıkan bu sorun kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarınca önemsenmektedir. Buna yönelik olarak son yıllarda kadın hastalıkları ve doğum branşının üreme tıbbı ve infertilite kongrelerinde bu tip konular kongre programlarına girmiştir. Hemen her infertiliteyi konu alan kongrede yapılan ameliyatların yumurtalık kapasitesine etkisi ve bu konuda yapılacaklar ile ilgili konuşmalar, paneller yapılmaktadır. Böylelikle önce kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarının bu konuyu iyice bilmeleri ve önem vermeleri sağlanmaktadır. Burada hastalara/hasta yakınlarına düşen görevse konulan tanıyı iyice anlamadan kavramadan yumurtalığa yapılacak ameliyat önerilerini kabul etmemeleridir. Bugün bilgiye ulaşmak kolaylaştı. Bir çok hastamız “bende çikolata kisti var dediler veya myom var dediler ben de internetten araştırdım çok okudum bu hastalığın şöyle özellikleri varmış” diye geliyor. Hastaların da bilinçli olmasıyla bu problemimiz azalacaktır.
Yeterli sayıda yumurta, kaliteli embriyolar ve eve bebek götürme dileklerimle.